Kardeşe Hazırlık ve Kardeş Psikolojisi

İkinci bebeklerini dünyaya getirecek anne babaları bekleyen problemlerden biri de küçük abi ya da ablanın gelecek yeni aile bireyini nasıl karşılayacağı, yaşayacağı ve yaşatacağı muhtemel duygu fırtınalarıdır. Annesi ve babasının ilgi odağı ve ailenin gözbebeği olmaya alışmış çocuğa kendisine bir ortak gelmesini kabullenmek çok zor gelebilir. Özellikle 3 yaşın altında çocuklarda bu duygusal hassasiyet daha belirgin olarak kendini gösterir. Annesini, babasını, oyuncaklarını paylaşmak zorunda kalacağı, eskisi kadar sevilmeyeceği ya da kardeşinin kendisinden daha çok sevileceği düşüncelerini kafasında büyüterek umutsuzluğa düşer. Anne babayı kaybetme korkusu ile travma yaşayabilir. Anne babaya düşen sorumluluk bu soruna hazırlıklı olmak ve çözüme bilinçli olarak yaklaşmaktır. Ebeveynler çocuklarını hamilelik sırasında kardeşe hazırlayarak ve ona sevgilerini hissettirerek bu konunun sorun olmamasını sağlayabilirler.


Evdeki çocuğu kardeşe hazırlarken dikkat edilmesi gerekenler şöyle özetlenebilir;
1) Çocukların sabretme (bekleme) kapasiteleri düşüktür. 9 ay boyunca bir bebeğin gelişini beklemek onlara zor gelir. Başta heyecanla kardeşim olacak diye sevinç nidaları gösteren çocuk hamileliğin sonlarına doğru bebeksileşir, yeni bebeğe alınanları kıskanır, evde doğacak bebekten bahsedilmesini dahi istemeyebilir. Küçük abi ya da ablaya doğacak kardeşi haber vermek için acele etmeyin. Hamileliğin 5. ayında haber vermek en uygun zamandır.

2) Küçük abi ya da ablayı hamileliğiniz sırasında kucağınıza almak sorun olabilir. Bu durumlarda hamileliğinizi bahane ederek onu reddetmek yerine oturarak kucaklayınız.
3) Küçük abi ya da ablayı bebek için yapacağınız hazırlıklara dahil ediniz, Ancak çok cicili bicili şeyler seçmekten kaçınınız, çocuğunuz yanınızda iken ihtiyaç olacak şeyleri almaya özen gösteriniz.

4) Onun yeni bireyi kıskanmaması adına, ilk göz ağrısı olduğu için yeni gelen kardeşten daha çok sevileceğini söylemeyin, Çocuğa, ana babaların tüm evlatlarını ayırım yapmaksızın aynı şekilde çok sevebileceği hissettirilmelidir.

5) Çocuğunuz çok küçükse ancak sizin hareketlerinizden bazı anlamlar çıkarabilir. Hamileliğiniz boyunca ve doğumdan sonra ne kadar sıkıntılı ya da yoğun olsanız da sevgi ve ilgi göstermeyi ihmal etmeyin. Hatta bunu eskisinden fazla bile yapmanız gerekebilir.

6) Çocuğunuz 3 yaşından büyük ise anlatacaklarınıza aklı erebilir ve etkilenebilir. Gelecek bebeği birlikte büyüteceğinizi ve onun da görevleri olduğunu anlatın. Doğum sonrası bebeğe nasıl bakacağınızı konuşun ve ona küçük görevler verin. Örneğin bebeğin altı değişeceği zaman alt bezini getirmenin, banyodan önce havlusunu hazır etmenin onun görevi olacağını anlatın. Bu sorumluluklar onun bebeği kendisine ait bir varlık olarak hissetmesini sağlar.

7) Küçük abi ya da abla sizi doğum sancısı çekerken izlememelidir. Bu durum yeni bebeğe, anneye acı çektirdiği için kızmasına neden olur. Onu, doğumdan sonra, kendinizi ona sarılacak ve yeni bebekle tanıştırırken gülümseyecek kadar iyi olduğunuzda yanınıza alınız ve yeni bebek kendine ait beşikte yatıyor olmalı, kucağınızda olmamalıdır.

8)Çocuğunuz 5 yaşın altında ise bebeğin doğduğunda abiye/ablaya hediye getirmesi güzel bir uygulamadır.

9) Küçük kardeşe abi/ablanın oyuncakları ya da kullandığı eşyalar onların izni alınmadan verilmemelidir.

10) Küçük abi ya da ablayı onurlandırmak adına bebeğin altını kirletmesi ya da ağlaması kötü bir durum olarak lanse edilmemelidir. Tam tersine küçükken onun da bu aşamalardan geçtiği anlatılmalıdır. Bebeğin de büyüyünce onun gibi temiz ve söz dinler olacağı söylenmelidir.

11) Aile büyüklerinin küçük abi ya da ablayı bebekten daha çok sevdiklerini söylememeleri için ricada bulunulmalıdır.

12) Küçük abi ya da abla yuvaya gönderilecekse, kardeş dünyaya gelmeden önce başlamalıdır ki kendini evden atılmış hissetmesin.

Çoğu çocuk ana babanın ilgisi ve dikkati ile bu dönemi sorunsuz atlatır. Ancak bir kısım çocuk, ebeveynlerin ihtimamına karşın bu duygu ile başa çıkamaz. Yemek yememe, parmak emme, sinirlilik, içe kapanma, alt ıslatma, uyku uyumama gibi alışkanlıklar geliştirebilir ya da bebeksi davranışlar içine girebilir. Söz dinlemez, özellikle anneyi sürekli izleme ve kontrol etme isteği duyar. Anaokuluna gidiyorsa okuldan soğur, evi ve anneyi bırakmak istemeyebilir. Çocuğunuza karşı sabırlı olmalı ve en az yeni bebek kadar ihtimam göstermelisiniz. Sizin sevginizden emin olunca bu sıkıntılar geçecektir. Durumu kontrol altına alamıyorsanız bir uzmandan yardım almanız gerekebilir.



Ped. Alev G. Gürer

Kaynak